Όταν οι Κινέζοι συνάντησαν τους Έλληνες στην Τακλαμακάν

Αυτή η παγιωμένη εικόνα απομόνωσης της Κίνας ανατρέπεται άρδην τα τελευταία χρόνια, από τη διασταύρωση τόσο ιστορικών όσο και αρχαιολογικών ευρημάτων.
Σύμφωνα με το αρχείο του κινέζου ιστορικού Σίμα Κιάν, ο αυτοκράτορας Γου αποφάσισε το 138 π.Χ. να στείλει τον πρεσβευτή του Ζανγκ Κιάν στους λαούς της Δύσης, ψάχνοντας για συμμάχους κατά των Ούννων. Εκείνος, έπειτα από την ατυχή σύλληψή του και αιχμαλωσία δέκα χρόνων στα χέρια των Ούννων, δραπέτευσε και διέσχισε την έρημο του Τακλαμακάν για να συναντήσει... τους «Νταϊουάν» (Δαναοί;). Ήταν λευκοί χωρίς λοξά μάτια και είχαν γενειάδες. Ήταν εκτροφείς υπέροχων αλόγων, είχαν πολύ όμορφα κτίρια και αγάλματα, φέρονταν με σεβασμό στις γυναίκες και... τις άκουγαν. Η περιοχή διέθετε 60.000 οικογένειες και 30.000 στρατιώτες. Με βάση τις γεωγραφικές συντεταγμένες που έδινε ο Ζανγκ Κιάν στην αναφορά του, η πόλη που συνάντησε ήταν η Αλεξάνδρεια η Εσχάτη, στα όρια Φεργάνας και Σογδιανής, στο πέρασμα του Παμίρ. Το πολύ περίεργο είναι ότι στην πόλη αυτή έκοβαν ήδη νομίσματα με μια τεχνική που γνώριζαν μόνον οι Κινέζοι. Συγκεκριμένα, οι βασιλείς Αγαθοκλής και Πανταλέων της Βακτρίας είχαν κυκλοφορήσει- γύρω στο 170 π.Χ. - το πρώτο δυτικό νόμισμα «λευκού χαλκού», από κράμα χαλκού- νικελίου σε αναλογία 75/25. Προφανώς, κάποιοι είχαν προλάβει να κάνουν εισαγωγές...

Ο Ζανγκ προχώρησε στη Βακτρία και έφθασε ως την Ινδία. Επέστρεψε- έπειτα από μία ακόμη αιχμαλωσία στα χέρια των Ούννων- και πληροφόρησε τον αυτοκράτορα για τα θαυμαστά που είδε. Τον αυτοκράτορα τον ενδιέφερε κυρίως η αγορά των αλόγων που είχαν οι Έλληνες, αλλά μαζί με αυτό ξεκίνησε το αλισβερίσι που, τον 19ο αιώνα, βαφτίστηκε από τον γερμανό μελετητή von Richthofen «δρόμος του μεταξιού». Τους Έλληνες αντικατέστησαν στη συνέχεια οι Σκύθες, οι οποίοι πιεζόμενοι από τους Ούννους εισέβαλαν στη Βακτρία και στην Ινδία, για να δημιουργήσουν την αυτοκρατορία του Κουσάν, ώσπου την περιοχή κατέλαβε η Κίνα (70 μ.Χ.). Τα καραβάνια έφευγαν από την Κίνα με μετάξι, κεραμικά και σιδηρικά και επέστρεφαν με χρυσό, ελεφαντόδοντο και γυάλινα αντικείμενα. Ωστόσο οι επιθέσεις από ληστές ήταν συχνές. Για την προστασία του εμπορίου, το νεότευκτο Σινικό Τείχος επεκτάθηκε δυτικά, ως την έρημο Τακλαμακάν.

Πηγή: Το Βήμα, Τ.Καφαντάρη